ขุมสมบัติล้ำค่า " Bactrian Treasure " ขุมทรัพย์ทองคำที่ซ่อนอยู่ของอัฟกานิสถาน

ขุมสมบัติล้ำค่า " Bactrian Treasure " ขุมทรัพย์ทองคำที่ซ่อนอยู่ของอัฟกานิสถาน

มงกุฎทองคำอันวิจิตรนี้ประกอบด้วยองค์ประกอบตกแต่ง 5 กลุ่ม ในรูปแบบของต้นไม้แห่งชีวิตกับนก

การออกแบบที่ถอดแยกได้นี้ช่วยให้เคลื่อนย้ายเม็ดมะยมได้ง่าย มงกุฎทองคำชนิดนี้มักพบในหมู่ชนเผ่าเร่ร่อน

ในประวัติศาสตร์ของโลกยุคโบราณ Bactria ถูกอ้างถึงว่าเป็นตัวอย่างอันน่าทึ่งของอาณาจักรกรีก ซึ่งแม้จะอยู่ห่างไกลจากกรีซ แต่อารยธรรมกรีกกลับเจาะเข้าไปในเอเชียกลางได้ค่อนข้างน่าประหลาดใจ โดยเฉพาะธรรมชาติของการสร้างด่านหน้ากรีกใน Bactria นั้นค่อนข้างจะอัศจรรย์ไม่น้อย

ในศตวรรษที่ 4 ก่อนคริสตกาล อเล็กซานเดอร์มหาราชได้รุกรานและเข้ายึดครองดินแดน Bactria 

ด้วยต้นทุนมหาศาล ภูมิภาคนี้ (ปัจจุบันคือทางเหนือของอัฟกานิสถาน ทาจิกิสถานทางใต้ และทางตะวันออกเฉียงใต้ของ อุซเบกิสถาน) ในไม่ช้าก็กลายเป็นดินแดนที่ทรหดที่สุดในอาณาจักรของอเล็กซานเดอร์

หลังจากที่เขาเสียชีวิต สงครามกลางเมืองก็ปะทุขึ้นในหมู่ชาวกรีก ฝ่ายศัตรูได้ส่งเสริมกษัตริย์ที่สร้างรัฐแบ่งแยกดินแดนที่เป็นคู่แข่งกัน ในขณะที่ชาวกรีกใน Bactria ต่างก็ต่อสู้กันอย่างไร้ความปราณีจากรุ่นหนึ่งไปสู่อีกรุ่นหนึ่ง จนเกือบหมดอาณาจักรตามคำกล่าวของแหล่งโบราณแหล่งหนึ่ง ในที่สุดในช่วง 145 ปีก่อนคริสตกาล ผู้พิชิตเร่ร่อนซึ่งลงมาจากทางเหนือ ขับไล่ชาวกรีกที่กระหายสงครามออกจาก Bactria ได้และปล้นสะดมเมือง Ai Khanoum ที่กำลังจะตายนี้

จากนั้น ผู้เร่ร่อนได้รวบรวมทองคำของชาวกรีกที่พิชิตได้ภายในคลังสมบัติของวังแห่งหนึ่งในเมือง Ai Khanoum ดังกล่าว เช่น เหรียญ เครื่องประดับ รูปแกะสลัก และหลอมทั้งหมดให้เป็นก้อนขนาดเท่ากำปั้นอย่างเป็นระบบ เพื่อง่ายต่อการนำออกไป

Ai-Khanoum: เมืองกรีกในอัฟกานิสถานตะวันออกเฉียงเหนือ

แต่ก่อนที่พวกเร่ร่อนจะจัดการกับของที่ริบมาได้ประวัติศาสตร์ก็ซ้ำรอยอย่างรวดเร็ว พวกเขาถูกผู้บุกรุกกลุ่มที่สองบุกเข้ามาทัน ด้วยความรีบร้อนที่จะหลบหนี ผู้ผลิตโลหะเร่ร่อนต้องทิ้งเครื่องมือและสมบัติของตนไว้เบื้องหลัง และฝังไว้ใต้พื้นวัง โดยหวังว่าจะสามารถกู้คืนได้ในเวลาที่ปลอดภัย แต่นั่นก็ไม่เคยเกิดขึ้นกว่า 21 ศตวรรษ

ต่อมา เพียงหนึ่งปีก่อนการรุกรานของสหภาพโซเวียตครั้งใหญ่ในปี 1979 (อีกบทหนึ่งในประวัติศาสตร์อันวุ่นวายของอัฟกานิสถาน)
นักโบราณคดีได้ค้นพบแท่งโลหะที่ซ่อนอยู่ที่ Ai Khanoum และส่งพวกมันไปที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติในกรุงคาบูล ไม่นาน กลุ่มมูจาฮีดีนที่คัดค้านการบุกรุกกองทัพโซเวียตก็เริ่มต่อสู้กับรัสเซีย จนล้มรัฐบาลคอมมิวนิสต์ในอัฟกานิสถานได้ และแยกตัวออกจากกัน กลายเป็นอีกกลุ่มหนึ่งคือกลุ่มตอลิบาน

หลังจากนั้น พิพิธภัณฑ์ก็ตกอยู่ภายใต้การโจมตีอย่างไม่หยุดยั้ง เมื่อกลุ่มตอลิบานได้รับชัยชนะ โบราณวัตถุล้ำค่าของอัฟกานิสถานส่วนใหญ่ถูกปล้นหรือทำลายโดยเจตนา แต่ไม่ใช่ก้อนทองคำข้างต้น พวกมันพร้อมกับสิ่งประดิษฐ์อื่นๆ ที่ได้รับการคัดสรรจากแหล่งโบราณคดีที่สำคัญ ถูกซ่อนไว้ใต้ทำเนียบประธานาธิบดีโดยเจ้าหน้าที่พิพิธภัณฑ์ผู้กล้าหาญ จึงรอดชีวิตจากการปล้นสะดมโดยสงครามชาวกรีกที่แพ้ให้กับผู้รุกรานที่หลอมมันลง และซ่อนก้อนทองเหล่านี้จากผู้รุกรานคนอื่น จนกระทั่งพบอีกครั้งในยุคใหม่แห่งการบุกรุกและสงครามกลางเมือง แต่พวกมันถูกซ่อนอีกครั้งภายใต้แห่งอื่น

ส่วนหนึ่งของทอง Bactrian โบราณในประวัติศาสตร์โบราณของอัฟกานิสถาน ที่ถูกค้นพบในปี 1978-79 ในพื้นที่ Tela Tapa หรือ Hill of Gold

ทั้งนี้ ด้วยการยึดครองอัฟกานิสถานของตอลิบาน ซากโบราณสถานของประเทศต้องเผชิญกับอนาคตที่เลวร้าย แม้ว่าผู้นำตอลิบานได้ออกแถลงการณ์ว่าต่อไปพวกเขาจะปกป้องแหล่งโบราณคดีของอัฟกานิสถาน และตัดสินใจไม่ขโมยของหรือทำลายล้างพวกมันโดยเจตนา

ในกรณีนี้ Gil Stein ศาสตราจารย์แห่งสถาบัน Oriental Institute มหาวิทยาลัยชิคาโก ซึ่งเป็นผู้นำของ Afghan Heritage Mapping Partnership ร่วมกับทีมของเขา ได้ใช้ภาพถ่ายดาวเทียมเพื่อทำแผนที่และตรวจสอบแหล่งโบราณคดีหลายพันแห่งในอัฟกานิสถาน จนถึงขณะนี้ การปล้นสะดมที่เป็นปัญหาที่มีมายาวนานในอัฟกานิสถาน Stein ไม่พบหลักฐานว่ากลุ่มตอลิบานสนับสนุนเรื่องนี้

แต่มีเหตุการณ์หนึ่งที่ให้กำลังใจนักโบราณคดีคือ กลุ่มตอลิบานได้วางยามไว้นอกพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติอัฟกานิสถาน ในช่วงการบุกอิรักของสหรัฐฯ ในปี 2003 ซึ่งตอนนั้นมีการปล้นทรัพย์สินในช่วงที่โกลาหลวุ่นวาย และไม่มีเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยประจำอยู่นอกพิพิธภัณฑ์

จนเมื่อ 2-3 วันนี้ มีรายงานข่าวบางฉบับระบุว่า กลุ่มตอลิบานกำลังตามล่าค้นหาขุมทรัพย์ล้ำค่าที่ซ่อนอยู่นี้ ขุมทรัพย์ถูกเรียกว่า "BactrianTreasure" หรือ "Bactrian Hoard" ซึ่งมีคอลเล็กชันของสิ่งประดิษฐ์มากกว่า 20,000 ชิ้น หลายชิ้นทำจากทองคำที่ถูกพบในหลุมศพอายุ 2,000 ปีที่ชื่อ Tillya Tepe ในปี 1978 และสมบัติที่ค้นพบเมื่อสี่สิบปีที่แล้วในพื้นที่ Tela Tapa โดยทั้งหมดเคยถูกเก็บไว้ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติอัฟกานิสถาน และถูกจัดแสดงอยู่ที่ทำเนียบประธานาธิบดี แต่รายงานระบุว่าไม่ทราบตำแหน่งปัจจุบัน

แผงกลมแสดงเทพธิดา Cybele ทำจากเงินและทองและชุบทอง มาจากไอขนุมและมีอายุประมาณศตวรรษที่ 3 ก่อนคริสตกาล

ตามข้อมูลของ National Geographic สมบัติของ Bactrian ประกอบด้วยทองคำหลายพันชิ้นจากสมัยโบราณทั่วโลก สิ่งที่พบในสุสานเหล่านี้มีอายุย้อนไปถึงศตวรรษที่ 1 ก่อนคริสตกาลถึงศตวรรษที่ 1 สำหรับ "BactrianTreasure" นั้นถูกค้นพบในปี 1978 และ 1979 จากสุสานฝังศพของชนเผ่าเร่ร่อน 6 แห่งสำหรับผู้หญิง 5 คนและชาย 1 คน ทางตะวันตกจาก Mazar-i-Sharif 

โดยทีมนักโบราณคดีชาวโซเวียตและชาวอัฟกันพบสถานที่ดังกล่าวนอกเมือง Sheberghan ทางตอนเหนือของอัฟกานิสถาน ซึ่งคนในพื้นที่รู้จักในชื่อ Hill of Gold ซึ่งครั้งหนึ่งเคยตั้งอยู่บนเส้นทางการค้าที่สำคัญในอาณาจักร Greco-Bactrian โบราณที่ก่อตัวขึ้นราว 300 แห่ง ก่อนคริสต์ศักราชระหว่างการปกครองของอเล็กซานเดอร์มหาราช 

หลังจากค้นพบแล้ว สมบัติก็ถูกนำไปไว้ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติคาบูลเพื่อความปลอดภัยและไม่ค่อยได้จัดแสดง ตามรายงานของ New York Times เมื่อการยึดครองของสหภาพโซเวียตดำเนินต่อไปและการต่อสู้กลายเป็นเรื่องปกติทั่วกรุงคาบูล เจ้าหน้าที่เริ่มวิตกกังวลและตัดสินใจย้ายไปยังทำเนียบประธานาธิบดี หรือที่รู้จักในชื่อ Arg หลังจากนั้นไม่กี่ปีต่อมาก็เปลี่ยนไปยังห้องนิรภัยใต้ดินสามชั้น ซึ่งมีเพียงไม่กี่คนที่รู้ถึงการมีอยู่ของมัน

เมื่อโซเวียตถอนตัวจากอัฟกานิสถานในปี 1989 ข่าวลือเกี่ยวกับที่อยู่ของสมบัติก็เริ่มหมุนวน หลายคนคิดว่าสมบัตินี้ถูกโซเวียตยึดไป ในขณะที่คนอื่นๆ เชื่อว่าสมบัติถูกหลอมละลายและขายเป็นอาวุธหรือขายในตลาดมืด บรรดาผู้รู้ก็นิ่งเงียบโดยสาบานอย่างไม่เป็นทางการว่าจะปกป้องสมบัติ

การขุดค้นที่ Tillya Tepe (เนินทองคำ) ใกล้ Sheberghan จังหวัด Jawzjan ประเทศอัฟกานิสถานในปี 1978

หลังจากที่กลุ่มตอลิบานได้รับชัยชนะในปี 1996 วัตถุโบราณจำนวนมากหายไปจากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติคาบูล ซึ่งเจ้าหน้าที่พิพิธภัณฑ์ประมาณการว่าในช่วงที่เกิดความสับสนวุ่นวาย ประมาณ 70% ของสิ่งของในพิพิธภัณฑ์ถูกขโมยโดยผู้ปล้นสะดม และมีแนวโน้มว่าจะไปยังตลาดมืด แม้ว่าจะได้กลับมาบ้าง แต่ส่วนใหญ่จะหายไปตลอดกาล

ต่อมาในปี 2004 เมื่อประเทศค่อนข้างปลอดภัย ในที่สุดก็มีการเปิดดูสมบัติในพิพิธภัณฑ์ โดยทั้งหมดถูกถ่ายภาพและบันทึกไว้เพื่อศึกษาในปีถัดๆมา

อย่างไรก็ตาม ตั้งแต่ปี 2007 ถึง 2020 สิ่งของจากขุมทรัพย์เดินทางไปทั่วโลกเยี่ยมชม13 ประเทศพร้อมแสดงประวัติศาสตร์อันยาวนานของอัฟกานิสถาน จนกระทั่งในเดือนกุมภาพันธ์ 2021 รัฐบาลอัฟกานิสถานได้นำสมบัติทั้งหมดกลับมาเก็บรักษาไว้ที่ทำเนียบประธานาธิบดีอีกครั้ง

ในเดือนเดียวกันนั้นรัฐบาลตอลิบานได้ออกแถลงการณ์ว่า พวกเขามีภาระหน้าที่ในการปกป้อง เฝ้าติดตาม และอนุรักษ์สิ่งของที่มีความสำคัญต่อมรดกของอัฟกานิสถานเหล่านี้ หากพบว่าสมบัติและโบราณวัตถุอื่นๆ ถูกนำออกจากประเทศ แสดงว่าเป็นการทรยศต่อประเทศ และจะมีการดำเนินการอย่างจริงจัง

ตอนนี้ ตาลีบันไม่เหมือนกับในปี 1996 ที่ตระหนักถึงสมบัติและกำลังตามล่าหามันอย่างแข็งขัน ยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัดว่าสมบัตินั้นอยู่ในอัฟกานิสถาน

หรือไม่ แต่ไม่มีใครพูดถึงเรื่องนี้ในที่สาธารณะ ดูเหมือนว่าจะมีผู้ปกป้องแบบเงียบๆ อีกรุ่นหนึ่งซึ่งเก็บตำแหน่งที่แท้จริงไว้เป็นความลับ 

หน้าทำเนียบประธานาธิบดีคาบูล อัฟกานิสถาน 29 ก.พ. 2020 

Bactrian Gold: Biggest Treasure Trove Ever Found | Afghanistan

A trove of glittering artifacts unearthed in Afghanistan in 1978 revealed the stunning cultural diversity of the Silk Road in the first century A.D. A decade later, as conflict engulfed Afghanistan, a top secret plan was launched to keep the treasure safely hidden from looters.

ขุมสมบัติล้ำค่าที่ขุดพบในอัฟกานิสถานในปี 1978 เผยให้เห็นความหลากหลายทางวัฒนธรรมอันน่าทึ่งของเส้นทางสายไหมในศตวรรษที่ 1 ก่อนคริสตกาล ทศวรรษต่อมา ความขัดแย้งที่ปกคลุมอัฟกานิสถาน แผนลับสุดยอดได้เปิดตัวขึ้นเพื่อซ่อนสมบัติไว้อย่างปลอดภัยจากผู้ปล้นสะดม