มันถูกเรียกว่าสมองที่เก่าแก่ที่สุดของสหราชอาณาจักร คาดว่าเป็นของมนุษย์ยุคเหล็กที่น่าจะถูกทุบหัวและประหารชีวิตเมื่อ 2,600 ปีก่อน
ค้นหา
ในปี 2008 นักวิจัยของ York Archaeological Trust ลังขุด โบราณสถานยุคเหล็กที่เรียกกันว่า Heslington ภายในพื้นที่ของ University of York พวกเขาพบกะโหลกศีรษะของชายคนหนึ่งที่คว่ำหน้าลงในหลุมที่อุดมไปด้วยดินเหนียว ขากรรไกรและกระดูกสันหลังสองข้างยังคงติดอยู่ แต่ในขณะที่ทำความสะอาดกะโหลกศีรษะพวกเขาพบว่ามันบางสิ่งที่มากกว่าดินอยู่ภายในกะโหลก
Rachel Cubitt จากแผนก Finds ของทรัสต์กล่าวว่า “ฉันเพ่งดูผ่านรูที่ฐานของกะโหลกศีรษะเพื่อตรวจสอบและมันทำให้ฉันประหลาดใจที่เห็นวัสดุเป็นรูพรุนสีเหลืองสดใส มันแตกต่างจากสิ่งที่ฉันเคยเห็นมาก่อน”
พวกเขายืนยันว่ามันเป็นสมองที่ถูกเก็บรักษาไว้อย่างดีอย่างไม่น่าเชื่อ และนำส่วนบนของกะโหลกศีรษะออกเพื่อศึกษาต่อ มันอยู่ในช่วงระหว่าง 482 และ 673 ปีก่อนคริสตกาล หรือราวช่วงต้นยุคเหล็ก แม้แต่รายละเอียดเช่นรอยหยักในสมองก็ยังคงอยู่ในมวลสีน้ำตาลอมเหลือง
ปกติแล้วสมองเป็นเนื้อเยื่อที่อ่อนนุ่ม เว้นแต่ว่าพวกเขาจะเก็บรักษาไว้อย่างตั้งใจ เป็นของหายากในซากศพของมนุษย์ เช่นเดียวกับผิวหนัง และเส้นผม ซึ่งเป็นเพราะกระบวนการย่อยสลายอย่างรวดเร็วที่รู้จักกันในชื่อ autolysis ซึ่งจะเริ่มขึ้นเกือบจะทันทีหลังจากการตายและเกี่ยวข้องกับเอ็นไซม์ที่ทำลายเนื้อเยื่อ โดยสมองมีน้ำ 80% ซึ่งมีส่วนช่วยในกระบวนการย่อยสลายอย่างรวดเร็ว
แต่การศึกษาใหม่ของทีมวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร Royal Society Interface แสดงให้เห็นว่าทำไมมันถึงอยู่รอดมานานแม้ไม่ได้ถูกเก็บรักษาไว้อย่างตั้งใจ โดยหนึ่งในทีมวิจัยกล่าวว่า “การเก็บรักษาโปรตีนในสมองมนุษย์เป็นเวลานับพันปีที่ระดับอุณหภูมิปกติ แทบจะเป็นไปไม่ได้เลยตามธรรมชาติ แต่กับสมองนี้ไม่ใช่”
ดร. Axel Petzold จากสถาบันประสาทวิทยา มหาวิทยาลัยควีนสแควร์ ในลอนดอนได้ศึกษาเรื่องราวเหล่านี้ เนื่องจากเขามีความสนใจในเส้นใยสมอง ที่มีลักษณะเฉพาะทำหน้าที่เหมือนนั่งร้านและรักษาโครงสร้างของสมองไว้ ซึ่งก่อนหน้านี้เขาเคยผลิตงานวิจัยบุกเบิกในเรื่องของนิวโรฟิลาเมนท์และโปรตีนกรดฟิลฟิลลารีแบบ glial หรือ GFAP ซึ่งเป็นโปรตีนที่เก็บสสารในสมองมาก่อน
ในระหว่างการศึกษา Petzold และเพื่อนร่วมงานของเขาตระหนักว่าเส้นใยทั้งสองยังคงปรากฏอยู่ในสมอง ทำให้พวกเขาเชื่อว่าโปรตีนสนับสนุนการเก็บรักษาเนื้อสมองไว้ เขากล่าวว่า “โปรตีนจะยังคงมีความเสถียรเมื่อเวลาผ่านไป หากเก็บไว้ในวิธีการเฉพาะ ซึ่งวิธีการดังกล่าวก็คือการเกาะกลุ่มกัน ความน่าสนใจอยู่ที่การที่พวกเขาได้ค้นพบว่ามวลโปรตีนในสมองมีความเสถียรมากกว่า DNA”
โดยปกติแล้วโปรตีนจะมีอยู่มากในบริเวณชั้นในของสมองซึ่งเรียกว่าสสารสีขาว แต่ในกรณีของสมอง Heslington มันตรงกันข้าม เนื่องจากโปรตีนมีความเข้มข้นสูงในพื้นที่รอบนอกที่เรียกว่าสสารสีเทา ซึ่งหมายความว่ากระบวนการย่อยสลายอัตโนมัติได้ถูกป้องกันไว้จากด้านนอกของสมอง โดยโปรตีนจะหดตัวเข้าหากันอย่างแน่นหนาและช่วยรักษาสมองไว้ ทำให้เมื่อเปรียบเทียบกับโครงสร้างสมองปกติ สมองของ Heslington จะดูหดและเล็กลง โดยนักวิจัยค้นพบกระบวนการนี้ขณะที่พวกเขาศึกษาสมองส่วนสั่งการ และได้เห็นโปรตีนหุ้มเข้าหากันอย่างแน่นหนาหลังจากผ่านไปสามเดือน
นักวิจัยไม่พบหลักฐานเกี่ยวกับเทคนิคในการเก็บรักษาเทียมหรือสารแทนนิน ซึ่งเป็นสารเคมีที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติที่ช่วยรักษาวัสดุอินทรีย์ พวกเขาเชื่อว่าของเหลวที่เป็นกรดบางประเภทอาจทำให้สมองมีรอยแตกและป้องกันไม่ให้เอนไซม์ทำลายสมอง โดยไม่ทราบว่าของเหลวนี้มีส่วนร่วมในการตายของมนุษย์ หรือไปถึงสมองหลังจากที่เขาเสียชีวิตแล้วกันแน่
Petzold กล่าวว่า “ลักษณะของการเสียชีวิตหรือวิธีการฝังศพมีส่วนให้สมองได้รับการดูแลรักษาในระยะยาว”
ข้อค้นพบเกี่ยวกับการเก็บรักษาของสมองและโปรตีนนั้นมีประโยชน์สำหรับการวิจัยโปรตีนไบโอมาร์คเกอร์ ยาและ สาขาชีวการแพทย์นอกเหนือไปจากเรื่องโบราณคดี
เมื่อพิจารณาถึงความหนาแน่นของรอยหยักในสมอง Heslington ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการศึกษา นักวิจัยได้ตรวจสอบว่ามันใช้เวลานานเท่าใดในการแยกโปรตีนออกจากสมอง โปรตีนสมอง Heslington ใช้เวลาตลอดทั้งปีในการทำเช่นนั้น และยังคงกระตุ้นการตอบสนองทางภูมิคุ้มกัน ขณะที่สมองของคนในยุคเดียวกันสลายหายไป แต่สมองของ Heslington กลับยังคงมีโปรตีนมากขึ้นเรื่อย ๆ
สิ่งนี้มีความหมายสำหรับโรค neurodegenerative เช่น โรคอัลไซเมอร์ และสมองเสื่อม ซึ่งเกี่ยวข้องกับการพับของโปรตีนที่เป็นอันตรายต่อสมอง
โดย Petzold ต้องการสำรวจวิธีการเก็บข้อมูลระยะยาว เพื่อค้นหาวิธีที่อ่อนโยนและเป็นอันตรายน้อยกว่าในการจัดการกับโรคระบบประสาทเสื่อม และเพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้กับเด็กและนักวิจัยรุ่นเยาว์ให้มากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้
