IVPP เผยว่า หูชั้นกลางของมนุษย์มีวิวัฒนาการมาจากเหงือกปลา โดยได้หลักฐานชิ้นสำคัญจากการศึกษาฟอสซิลปลาน้ำจืดที่มีชื่อว่า ‘armored galeaspid’
ล่าสุดนักวิทยาศาตร์จากสถาบันบรรพชีวินวิทยาสัตว์มีกระดูกสันหลังและมานุษยวิทยาบรรพชีวินวิทยาของประเทศจีนหรือ IVPP เผยว่า หูชั้นกลางของมนุษย์มีวิวัฒนาการมาจากเหงือกปลา โดยได้หลักฐานชิ้นสำคัญจากการศึกษาฟอสซิลปลาน้ำจืดที่มีชื่อว่า ‘armored galeaspid’
หูชั้นกลางของมนุษย์ ประกอบไปด้วยกระดูกนำเสียง 3 ชิ้น ได้แก่กระดูกทั่ง กระดูกโกลน และกระดูกค้อน มีหน้าที่หลักคือส่งต่อคลื่นเสียงที่สั่นสะเทือนไปยังหูชั้นใน หูชั้นในนี้ก็จะแปลคลื่นเสียงให้เป็นกระแสประสาท เพื่อส่งต่อไปยังสมองจนทำให้เราได้ยินเสียง ซึ่งนักวิทยาศาสตร์ได้พยายามศึกษาที่มาของหูชั้นกลางมาอย่างยาวนาน จนกระทั่งพบกับหลักฐานที่ชี้ว่า หูชั้นกลางของเราพัฒนามาจากเหงือกปลา
ศาสตราจารย์ Gai Zhikun เจ้าของงานวิจัยดังกล่าวเล่าว่า ในระยะเวลากว่า 20 ปีที่ผ่านมา ทีมนักวิจัยจาก IVPP ได้ค้นพบฟอสซิลสมองของปลา Shuyu ที่มีอายุ 430 ล้านปี และฟอสซิลปลาในกลุ่ม galeaspid ชิ้นแรกที่มีอายุ 419 ล้านปี ซึ่งถูกเก็บรักษาไว้พร้อมกับเส้นใยของเหงือกปลา ต่อมาได้มีการจำลองอวัยวะภายในกะโหลกศีรษะของปลา Shuyu แบบสามมิติขึ้น ภาพจำลองเผยให้เห็นว่า กะโหลกศีรษะของมันมีขนาดประมาณเล็บมือมนุษย์ ประกอบไปด้วยสมอง 5 ส่วน อวัยวะรับความรู้สึก เส้นประสาทสมอง และทางเดินของหลอดเลือดในกระโหลกศีรษะ
การศึกษานี้ทำให้เห็นเส้นทางการวิวัฒนาการหูชั้นกลางของมนุษย์ โดยในอดีตปลาที่อยู่ในตระกูล Polypterus ซึ่งเป็นปลากระดูกแข็งในยุคแรก ใช้อวัยวะที่เรียกว่ารูเปิด (spiracle) หรือเหงือกเพื่อหายใจ แต่เมื่อเวลาผ่านไปรูเปิดของปลาก็ได้วิวัฒนาการจนกลายเป็นรูจมูก และปากในสัตว์สายพันธุ์อื่น
ในช่วงแรกของการวิวัฒนาการสัตว์ในกลุ่ม tetrapod หรือกลุ่มสัตว์มีกระดูกสันหลังที่มี 4 ขา รูเปิดได้พัฒนาไปเป็นโพลงด้านหลังกระโหลกศีรษะ หรือที่เรียกว่า Otic notch ซึ่งยังคงทำหน้าที่เพื่อหายใจอย่างเดียว จนในที่สุด รูเปิดก็ได้วิวัฒนาการไปเป็นช่องรับเสียงที่ใช้ส่งสัญญาณเสียงไปยังสมองผ่านกระดูกหูชั้นในขนาดเล็ก และส่งต่อลักษณะดังกล่าวไปยังมนุษย์
ก่อนหน้านี้ นักวิทยาศาสตร์สันนิษฐานว่าสัตว์มีกระดูกสันหลังในยุคแรกน่าจะมีเหงือกผนังลำตัว (spicular gills) เหมือนกับปลา อย่างไรก็ตาม นักวิทยาศาสตร์ก็ไม่สามารถหาหลักฐานมายืนยันจุดกำเนิดของรูเปิดในสัตว์มีกระดูกสันหลังได้ การค้นพบครั้งนี้จึงนับว่าเป็นตัวเชื่อมโยงที่สำคัญที่มาไขปริศนาเส้นทางวิวัฒนาการตั้งแต่เหงือกของปลาดึกดำบรรพ์ จนกระทั่งกลายมาเป็นหูของมนุษย์ในปัจจุบัน
สุดท้ายนี้ นักวิชาการจากสถาบันการศึกษาวิทยาศาสตร์ของจีนยังได้กล่าวอีกว่า อวัยวะของมนุษย์ที่สำคัญ อย่างเช่น ฟัน ขากรรไกร และหูชั้นกลาง ล้วนพัฒนามาจากปลาทั้งสิ้น ซึ่งหน้าที่หลักของนักบรรพชีวินวิทยาคือการค้นหาหลักฐานที่เป็นจุดเชื่อมโยงระหว่างมนุษย์กับปลาเข้าด้วยกัน
ที่มา
https://phys.org/news/2022-06-chinese-fossils-human-middle-ear.html